Liauckemastate, Sexbierum

Algemeen
Monumentnummer: 8651
Monumentnaam: Liauckemastate
Status: Beschermd
Complexnummer:
Aanwijzingsbesluit:
Inschrijving register: 17-11-1971
Kadaster deel/nr: 3522/121

Locatie
Provincie: Friesland
Gemeente: Franekeradeel
Woonplaats: Sexbierum
Buurt/wijk:
Situering: Onbekend
X-Y coörd: 160954-581601

Omschrijving uit monumentenregister.
Poortgebouw van de voormalige Liauckemastate. 17e eeuws poortgebouw -datering 1604 in sluitsteen aan ingangszijde- dat oorspronkelijk de toegang vormde tot het omgrachte en deels nog met een windsingel beplante terrein van de voormalige Liauckemastate (in 1420 reeds vermeld, doch in 1824 gesloopt). Het gebouw is opgetrokken uit baksteen van verschillende afmeting en wordt gedekt door een met pannen belegd zadeldak tussen twee door waterlijsten doorsneden puntgevels met toppilaster. In de gevels duivengaten met ruststenen. Staafankers; wapensteen. Op het omgrachte en deels nog met een wind- singel beplante terrein (C 3068) bevinden zich eveneens nog een 19e eeuwse kop-hals-rompboerderij met stookhok (C 3068) en een 19e eeuwse daglonershuisje (C 3067).

Omschrijving (archeologisch rijksmonument)
Terrein waarin overblijfselen van de Liauckema State. Datering: 13e eeuw.

Aanvullende omschrijving
In 1824 werd de state afgebroken, in 1860 werd de boerderij vervangen door een nieuwe boerderij.
opm_algemeen Noomen: “In verschillende testamenten wordt het Liauckema-goed nader omschreven: Schelta Lyauckama spreekt in 1479 van Lyawckama huus, porte, stins ende staete, jonge Schelte Liauckema bepaalt in 1503 dat zijn zoon Sicke zal hebben Lyawkeme staten mit dat hof ende hoernlegher ende graft als forndeel; Epe Liauckema gaf in zijn testament van 1535 het fideicommis van Liauckema zijn definitieve vorm. Tot in het begin van de 19de eeuw zou dit fideicommis een belangrijke institutie in Sexbierum en omgeving blijven.

Deze state wordt al in de 14e eeuw genoemd.” “De volgende Liauckama die we kennen is de bekende abt Eelco Liauckama die op de stins werd geboren en in 1332 vermoord.

De State was eeuwenlang in het bezit van een der oudste en voornaamste Friese geslachten, de inmiddels uitgestorven Liauckema’s. De lange reeks van eigenaren begint in 1398.” “In 1498 werd Liauckama Stins door een bende Vetkopers in brand gestoken, maar al gauw weer bewoonbaar gemaakt en mogelijk ook wat uitgebreid.” “Om aanzienlijk op de onderhoudskosten van zijn onroerend goed te besparen liet hij in 1824 Liauckama State afbreken. Alleen het poortgebouw bleef bewaard. Dat gaf financieel enige tijd wat lucht, maar toch zag hij zich in 1842 genoodzaakt ook de overgebleven boerderij met de landerijen te verkopen.

Het poortgebouw rechts op de voorgrond is thans nog aanwezig. Het onderste gedeelte van de poort is opgebouwd uit secundaire kloostermoppen. In 1604 werd de poort verhoogd met kleine gele steen. De beide topgevels en de zijgevels werden voorzien van gibbegaten. (gibben zijn halfwilde duiven) Het gehele terrein met singel en gracht is nog aanwezig.